त्यौहारां में मिठाई री मिठास नै मिलावट रा करिया धब्बा, जिम्मेदारां री आंख मींची

भीलवाड़ा हलचल।
राखी, तीज अर अन्या त्यौहारां ने लई बाजार में मिठाई अर मावे री डिमांड तो दिन दूनी रात चौगुनी बढ़ री है, पण इता फायदा उठावण खातर मिलावटखोर भी सक्रिय हो गया। **मिलावटी मावा अर नकली मिठाइयां** अब भीलवाड़ा री मंडी में घुसती नजर आ री है, अर अफसोस की बात ई है के जिम्मेदार विभाग तो **थांबे खड़ा देख री हालत** में है।
### **बसां सूं मावा उतार, छोटे वाहनां सूं शहर में सप्लाई**
जानकारी में आयो है के राजस्थान री सरहद पार सूं आवण वालो मिलावटी मावा शहर में आवण ताईं **10-15 किलोमीटर दूर बसां सूं उतार दियो जावै**, अर फेर छोटे टेम्पो-गाडिय़ां सूं मिठाई की दुकानदारां ताईं पहुंचायो जावै। **कोई जांच-पड़ताल नीं, कोई रोक-टोक नीं।**
### **बिना लेबल अर तारीख री मिठाइयां खुले आम बिक री**
बाजारां में धड़ल्ले सूं बिकण वाली मिठाइयां **ना तो पैकिंग में है, ना उन पर तारीख छपी है,** ना कोई लाइसेंस नजर आवै। लोगां ने धोखा में राखण वाली ई मिठाइयां उपर काई रोक लगावण को काम अब तक प्रशासन की तरफ सूं शुरू नीं होयो।
### **स्वास्थ्य खातर भारी खतरो**
मिलावटी मावा अर नकली घी-सूदां सूं बनै मिठाई खावण सूं **फूड प्वाइजनिंग, पेट खराब, अर कई बार तो अस्पताल में भर्ती करवण री नौबत आवै।** बाळकां अर वृद्धां खातर ई खतरो दो गुणो हो जावै।
### **खाद्य विभाग री खामोशी पर उठ री उंगली**
भीलवाड़ा रो खाद्य विभाग, नगर परिषद अर अन्य जिम्मेदार एजेंसियां **जैसे त्यौहारां रो स्वागत नीं, मिलावटखोरां रो स्वागत कर री हो।** जांच-टीम तो कदी दिखे भी नीं, अर ना ही कोई सैम्पलिंग चालू है।
### **जनता मांग री सख्त कार्रवाई**
लोकां ने साफ-साफ कह दीयो है — “अगर त्योहारां में मिठाइयां में मिलावट चालू री, तो ई सीधे-सीधे लोगां रो स्वास्थ्य नै धोखो है।”
जिला प्रशासन सूं मांग करी गई है के **तुरंत अभियान चालू करो, दुकानदारां अर मावा विक्रेतां की जांच करो, अर जो दोषी मिलै, उन पर सख्त कार्रवाई करो।**
मावा में हो री दो तरिया री मिलावट, मिठाई खातर खतरो ही खतरो"
त्यौहारां रा सीजन चालू है, अर बाजार में मिठाइयां री मांग जोरों पर है। पण इसी मौके पर कुछ दुकानदार **मुनाफा कमावण री लालच** में जनता रा स्वास्थ्य खतरे में डाल रिया है। एक अधिकारी ने मिठाई अर मावा में हो री मिलावट रो खुलासो करतो कहा —
> **"देखो सा, मिलावट करणी अर गंदी जगह में मिठाई बनावणी, दोनू ही बातां सेहत खातर घातक है।"**
### **गंदी जगह बन री मिठाई, खुद पहचानो**
अधिकारी बोल्या —
> "अगर मिठाई **गंदी जगह में बन री हो, साफ-सफाई नीं होवे, बदबू आवे**, तो इंसान खुद भी पहचान सको है। पण बात ए है के आजकल दुकानदार मुनाफा खातर **ऐसी-ऐसी मिलावट** कर रिया है, जो आसानी से पकड़ में नीं आवे।"
### **मावा में दो किसम री मिलावट**
अधिकारी ने बतायो के मावा में **मुख्यत: दो तरियां री मिलावट** चालू है:
#### 1. **स्टार्च (आलू, सूजी) री मिलावट**
> "मावा में स्टार्च मिलावण चालू है — जैसे **आलू या सूजी**। ई मिलावट थोड़ी **जल्दी पकड़ में आवे**। एक घरेलू तरीका है — मावा पर एक बूंद **आयोडीन सॉल्यूशन** डालो। अगर ई **नीलो या काळो पड़ जावे**, तो समझो मावा मिलावटी है।"
#### 2. **दूध में फैट निकाल रिफाइंड तेल मिलावण**
> "कुछ लोग दूध में सूं **मिल्क फैट (घी) निकाल लेवे** अर उकी जगह **रिफाइंड, सोयाबीन या वनस्पति तेल** मिला देवे। ई तेल सस्तो होवे अर मिलावटी मावा सूं ज्यादा फायदो होवे।"
> "ई मावा जद जीभ पर रखोगे, तो **कसैलों स्वाद** आसी। असली दूध तो हलको मीठो लागे। मिलावटी मावा खातर कसैलो स्वाद आयसी — जिको मतलब है के उमें तेल है।"
### **मिलावट सूं बढ़तो उत्पादन, घटती शुद्धता**
> "असल में, 1 किलो दूध सूं केवल **100 ग्राम मावा** बनतो है। पण मिलावट वाला दूध सूं ई लोग **ज्यादा मावा** निकाल लेवे। मतलब साफ है — **धंधो वधारो, अर जनता नै बीमारी रो तोहफो।**"
---
**तो त्यौहारां में मिठाई खरीदण ताईं सजग रहो, आंख-कान खोल कर मिठाई देखो-परखो। शक हो तो जांच करवाओ, अर मिलावटखोरां ने सबक सिखावो।**